Halkın Ekmeği, Bertolt Brecht 746.

-------------------------------------------------- 

YOLA GETİRİLEN KİŞİLERE

Baskının arttığı günlerde,

ekmeğinden olmamak için,

karar verdi bizimkisi:

Artık ağzını sıkı tutacaktı,

gizleyecekti suçlarını düzenin,

yalanlarını da yaymayacaktı.

Yani, ne açığa vuracaktı pisliklerini onun,

ne de karanlık işlerini övecekti. 

Baskının arttığı günlerde,

ekmeğinden olmamak için,

düzenle uzlaşmış görünecekti.

Doğruya aykırı bir şey söylememe kararı

yaradı gerçeği örtbas etmeye.

Ama uzun süremezdi bu da:

Hiç iyi karşılanmazdı bürolarda, 

fabrikalarda iyi karşılanmazdı

söylememesi insanların doğruya karşıt bir şey.

Olağandı ağzını açmamak

meslektaşlarının görüp de kanlı suçlarını.

Yağmur gibiydi korkunç kıyımlar,

yağmur gibi geçici ve kaçınılmaz. 

Gerçi susmakla suçlulardan yana oluyordu

ama çok çabuk anladı her şeyi.

Ekmeğinden olmamak için,

yetmeyecekti gerçeği gizlemesi,

yalan da söylemek vardı işin içinde.

Zorbalar kızmıyor bir şey demiyorlardı

bayağılaşmasına onun, alçalmasına, 

ekmeğinden olmamak için.

Davranışında bir şey yoktu onlara ters gelen.

Ne bir aldığı vardı onlardan, ne de bir beklediği.

Güçlülerin masasında, kalkıp ayağa,

Açınca ağzını konuşma yapan,

yemek kırıntılarını görüyordu

onun dişleri arasından.

Onu kuşkuyla dinliyordu ama,

gene de ağrına gidiyordu övgüleri bu adamın,

o değil miydi daha dün baskıyı eleştiren,

zafer şölenine çağrılmayan üstelik,

Ezilenlerin dostu değil miydi bu adam?

Çok iyi tanıyorlardı çok iyi.

Bir şey, söylendi vakit vardı, doğru,

söylenmediği vakit yoktu o şey.

Baskı yok, deniyordu madem,

öyleyse baskı yoktu.

Katil için, kurbanın kardeşini

satın almaktı en kısa yol

ve tanıklık ettirmekti ona:

Kardeşimin başına bir kiremit düştüydü de

kardeşimin ölümü bundan..

Bu basit yalan da yetmedi, neylersiniz,

gerçeği uzun süre gizlemeye,

Yalan söylemesi gerekti daha bir sürü,

ekmeğinden olmamak isteyenin.

Yarışması gerekti, çılgınlar gibi,

ekmeğinden olmamak isteyenlere, 

Ama yetmedi yalan söylemeye yanaşmak

Bilmek de gerek yalan söylemesini

Ekmeğinden olmamak dileğine

karıştı anlam vermek dileği

budalaca bir gevezelikle:

Sözle anlatılamayanı

söylemek dileği karıştı

çok daha özel, çok daha ince.

Övmek zorundaydı ayrıca

zorbaları başkalarından çok,

çakılmasın diye vaktiyle baskıyı yerdiği.

Gerçeği bilenler, az gittiler, uz gittiler,

sonunda en azgını oldular yalancıların

Ama uzun sürmedi bu da:

Adamın biri çıktı bir gün ispat etti

onların namuslu olduklarını eskiden,

Ekmeklerinden oldular işte o zaman.

Haşmet Matbaası, I.Baskı, Ocak 1972, s.116-117