Baudolino, Umberto Eco, 687/ CLVII

------------------------------------------------------------------------------------

Aynı zamanda dünyanın sayılı bibliyofillerinden biri olan, ünlü yazar Umberto Eco, elinin altındaki kaynak zenginliğinden yararlanarak, mitoloji, söylence ve yalanlara keskin zekâsı ile entelektüel birikimini de katarak, artık klasikler sınıfına giren Gülün Adı’ından sonra yine kurmaca ile gerçek ilişkisinin… bürüm, bürüm iç içe geçtiği yalan ve algıların nasıl gerçeğe dönüşebileceğini satır satır irdeleyen çok güzel kurmaca bir romana daha imza atmış.

Kitap, on ikinci yüzyılın başı 1204 yılında Doğu Roma İmparatorluğu başkenti Konstantinopolis’in, Haçlılar tarafından işgali ve yağmalanması birinci düzleminde başlarken… romana adını veren kuzeybatı İtalya’nın Piomonte’nin bölgesinin güneyinde Alessandria’da kentinde doğan, kurnaz, tescilli bir yalancı, bukalemun gibi kılık değiştiren, kıvrak bir zekaya sahip Baudolino’nun Avrupa’da ve uzak doğunun bilinmeyen gizemli yerlerinde geçen altmış yıllık hayatı ise ikinci düzleminde gelişiyor. Bu düzlemde Baudolino’ya eşlik eden ikinci kahraman  Doğu Roma İmparatorluğu yüksek yargıcı, meraklı ve iyi bir dinleyici olan, sakin karakterli, gurme ve estet Yunanlı Niketas.

2003 ilk baskısı ile sahaflardan elime geçen ancak okuma fırsatı bulduğum bu kitapta, on ikinci yüzyılın başlarındaki bilinmeyen tarihi olaylar, dönemin düşünce yapısı, sosyo kültürel hayatı, o dönemde yaşayanların felsefi ve tarihi bakışı, yazar tarafından hayal gücü ve mizahî renklerle ilmek ilmek örülürken, kitabın çevirmeni Şemsa Gezgin’in de akıcı ve temiz Türkçe ’si ile Hristiyan dininin inceliklerine hakim olan yazarın, konusu Hristiyan dini,  dinsel kavram ve inanışları sorgulayıcı eda ve tavırları okuyucuyu merakta tutup, sorgulama ve yorum yapmasına da olanak vererek eleştirisini sonuna kadar sürdürüyor.  

Özellikle dinler tarihine meraklı olan, arkadaşlarıma önereceğim bu kitapta altını çizdiğim satırlar aşağıdaki gibiyken, 100. Sayfadaki birinci paragrafta anılan Alâeddin, bana Haşhaşileri hatırlattı. 

• “ O kentlerden sana vermek istemediklerini almakta direnirsen, ömrünü onları kuşatmakla… bir kaç ay içinde eskisinden daha kibirli bir biçimde ortaya çıktıklarını görmekle geçirirsin…” s.54 “Siste doğan kendini siste rahat hisseder.”  S.163 “ Nitekim bir imparator, aklına doğru fikirler geldiği için imparator değildir, ama fikirler onun aklına geldiği için doğrudur, çünkü onun aklına gelir o kadar…” s.66
• “ İsa bir marangozun oğluydu… tüm hayatı boyunca aynı ve dikişsiz bir giysi giyen bir insan, altından lapis-lazulli, laciverttaşı ile süslü bir kupadan nasıl şarap içer?” s.287       “ Tek tanrısal töz, yarattığı için Tanrı’dır, yaratıldığı için Oğul’dur, kutsadığı için Ruh ’tur… Bir töz üç insan yoktur. Aksi takdirde, Tanrı’nın kendisi çarmıha gerildi!” s.399 “ Oğul etten değilse, ‘bu ekmek benim etim’ nasıl diyor?” s.383 “ Hiç kundakta bir Tanrı, iki aylık bir Tanrı, çarmıha gerilmiş bir Tanrı düşünülebilir mi? Yalnızca paganlar tanrılarına bir anne bulur! “ s.349 “ Başka dünyaların olması seni neden ilgilendiriyor ki? Çünkü varsa İsa Efendimiz her biriyle ayrı ayrı ilgilenmek zorunda kalırdı. Ya da her birinde ayrı bir İsa…” S.104

• “Tanrı kötülüğü yanında buldu, istemeden, kendisinin karanlık bir tarafı gibi.”s.441

·          “ Asla görülmemiş kutsal emanetler yapacağız, herkesin bildiklerinden de… çünkü çevrede onlar konuşuluyor ve fiyatları günden güne artıyor.” S.490 “ Her prens, marki, veya vasal dindarların görmek için evlerine koşacağı ve bağışların yapılacağı kutsal bir şey almak isteyecektir.” S.281 “ Kutsal emanetler yapıyorum… hem Asya’dan, hem de Avrupa’dan çok istek var… bunları birbirlerinden uzak yerlere yollamak yeterli…” s.312

25.03.2018 mehmetealtin, https://iskenderiyekutuphanesi.blogspot.com.tr/

-------------------------------------- 

Doğan Kitap, 1. Baskı, Şubat 2003