Bonzai, Alejandro Zambra, 19 / CXXXI

----------------------------------------------------------------------------------

Acı, yontulur ve şekillenir.

Gonzalo Mıllan (^[1])

Sizlere daha önce iki kitabını tanıttığım Zambra’nın bu romanı gerçek bir novella… Sadece 90 sayfa olmasına rağmen büyüleyici. “Sonunda kız ölür, oğlan yalnız kalır. Gerisi edebiyat.” S.13.

Romanın kahramanlarından Julio ve Emilia’nın ayrılmalarından yıllar sonra, Julio, bir gün son eserinin el yazısıyla hazırlanmış sayfalarını düzenleyip yazacak birini arayan ünlü bir romancı ile tanışır.  Julio, o gün yakında yazacağı kitabı da hayal etmek için işi kabul eder. Kendi başarısız aşk öyküsünü, yazarın yazdığı, trans-plantasyon yaptığı, hayatını roman haline getirdiği düşüncesi içinde “transkripsiyona” devam ederken aynı zamanda, bonsai sanatını araştırmaya ve kendi bonsai ağacını geliştirmeye başlar.

Romanda anılan ve simgeleşen Bonsai ile minik bir ağaç olan bonsai arasında bir karşılaştırma geçerliyse de, kitap benzerliklere daha derin bir şekilde bakmamızı önerir;

• Bonsai saksı dışına çıktıkça bir bonsai olmayı bırakır. Minyatür olması bir bonsai'nin belirleyici özelliği değildir.
• Sınırlama, bonsai ve doğanın geri kalanı arasındaki katı sınırdır.
• Romanın da öyle… 
• Karakterlerden birisi, diğeri üzerinde, düşünmeyi bıraktığında o hikâyeden sonsuza dek yok olur. Ancak hikâyeyle ilgili olan şeyler titizlikle korunur…

“ Çabucak, aynı şeyi okumayı, benzer düşünmeyi ve farkların üstünü örtmeyi öğrendiler. Kısa süre içinde kibirli bir samimiyet yakaladılar. En azından o zaman dilimi içinde Julio ve Emilia bir yumru biçimini almayı becerdi. Nihayetinde mutluydular.” S.22

“Eğer hayatını değiştirmeyecekse biriyle birlikte olmanın ne anlamı var?” s.25

“’Tantalia’ kendilerini birleştiren aşkı simgelemesi için bir bitkicik almaya karar veren bir çiftin hikâyesi. Bitkicik ölürse onları birleştiren aşkın da öleceğinin sonradan farkına varıyorlar.” S.28 ve,

“Onları birleştiren sonsuz aşkı temsil etmesi için bir bonzai almaya karar veriyorlar. Sonra her şey mahvoluyor ama oğlan kızı asla unutmuyor… kızın öldüğünü öğreniyor… anısına bir şey yapmak istiyor. Bunun ne olduğunu henüz bilmiyorum.” S.57… “ Bilmek, her zaman, her şeyi engelleyebilme imkânı sağlamaz…” s.33

Sevgi, Bonsai gibi kıymetlidir, çünkü ölebilir.

mehmetealtin, 23.12.2016

-------------------------------------- 

Natos Kitap Yayınevi, Haziran 2015, 1. Basım

---

[1] ) Gonzalo Millán Arrate, Şilili, Şair, D.1947-Ö.2006