16 Aralık 2015 Çarşamba




Ölümlü Nesneler, José Saramago, 728-25 / LXXXXII
-------------------------------------------------------------------
“İnsan çevresindeki koşullar tarafından biçimlendiriliyorsa
bu koşulların insanca biçimlendirilmesi gerekir.”
------------------------
K. Marx ve F. Engels
Böyle başlıyor José Saramago’nun insan hallerinin metaforlar ve ironilerle dolu, sorular ve sorgularla dolu, imgelerle dolu gerçek öyküleri…
Sandalye: “ kanadı olamayan yağmur gökten inebiliyorsa kanatları olmayan sandalyeler de yere inemez mi? s.9 “… kınkanatlıların ömürlerinin kısacık olduğu göz önünde bulundurulduğunda sandalyenin kutlu güne – kırıldığı güne- gelinene dek nesillerce şerefli ve yiğit kınkanatlı tarafından kemirildiğine şüphemiz yok.” S.14
Kısırdöngü : “ İlk işaret sırasıyla fidana, ağaca ve ormana dönüşen bir tomurcuk gibi güney duvarının ikincil kemerlerinden birinin dibinde bitiveren ve içinde içecek satılan derme çatma bir baraka oldu.” S.58 “… bu ilk yapıların ortaya çıkmasından beri karenin dört kenarının tabiri caizse sosyal koşullarının, a) belli belirsiz biçimde, b) somut kanıtlara dayanarak, birbirinden farklılaştığı gözlendi.” S59
Nesneler : “İşte o zaman, isyanın başladığı ve ilk eşya, alet, makine ve donanımların ortadan kaybolduğu andan beri… saklanan insanlar saklandıkları yerlerden çıktılar… biri şöyle dedi: ‘Nesneler olarak başka çaremiz kalmamıştı. İnsanlar bir daha asla nesnelerin yerine konmayacak.’” S.106
Sentor : “ Fakat bir gün, onlardan biri sentorun kısrağa bir at gibi bindiğini, sonra da bir insan gibi ağladığını gördü ve sentorun kutsallığına saygı göstermediği için kör oldu. Sentorun bu ilişkileriyse hiçbir meyve vermedi. Böylece insanlar tarafından dışlanmaya başladı.” S.113… “ Kadın ellerini adamın göğsüne koydu. Atın bacakları seğirdi.” S.126… “…bir usturanın keskinliğine dönüşmüş kaya sentorun bedenini adamın gövdesinin atın gövdesine dönüştüğü noktadan ayırıverdi.” S.127
Kısas : “… kavak ağaçları rüzgarın etkisiyle fısıldarcasına salınırken aniden açıveren bir çiçek gibi havada beliren mavi bir kuş kanatlarının ucunu suya çarpıp bir çakıl taşı gibi sekerek nehrin üzerinden geçti ve göğe yükseldi.” S.128
2001 yılında İşBank Yayınları tarafından “Kısırdöngü” adıyla yayınlanmış Saramago’nun bu öykülerinden beni en çok etkileyeni sırasıyla Ambargo, sanırım Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş kitabına altyapı Kısırdöngü ve Sentor… Kalın tasasız ve sağlıkla her daim kitapla…
--------------------------------------- 

Kırmızı Kedi’de 1.Basım, Ekim 2015

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder