Ölümlü
Nesneler, José Saramago, 728-25 / LXXXXII
-------------------------------------------------------------------
“İnsan
çevresindeki koşullar tarafından biçimlendiriliyorsa
bu
koşulların insanca biçimlendirilmesi gerekir.”
------------------------
K. Marx ve F. Engels
Böyle
başlıyor José Saramago’nun insan hallerinin metaforlar ve ironilerle dolu,
sorular ve sorgularla dolu, imgelerle dolu gerçek
öyküleri…
Sandalye: “ kanadı olamayan yağmur
gökten inebiliyorsa kanatları olmayan sandalyeler de yere inemez mi? s.9 “…
kınkanatlıların ömürlerinin kısacık olduğu göz önünde bulundurulduğunda sandalyenin kutlu güne – kırıldığı güne- gelinene
dek nesillerce şerefli ve yiğit kınkanatlı tarafından kemirildiğine şüphemiz
yok.” S.14
Kısırdöngü : “ İlk işaret sırasıyla
fidana, ağaca ve ormana dönüşen bir tomurcuk gibi güney duvarının ikincil
kemerlerinden birinin dibinde bitiveren ve içinde içecek satılan derme çatma
bir baraka oldu.” S.58 “… bu ilk yapıların ortaya çıkmasından beri karenin dört
kenarının tabiri caizse sosyal koşullarının, a) belli belirsiz biçimde, b)
somut kanıtlara dayanarak, birbirinden farklılaştığı gözlendi.” S59
Nesneler : “İşte o zaman, isyanın
başladığı ve ilk eşya, alet, makine ve donanımların ortadan kaybolduğu andan
beri… saklanan insanlar saklandıkları yerlerden çıktılar… biri şöyle dedi:
‘Nesneler olarak başka çaremiz kalmamıştı. İnsanlar
bir daha asla nesnelerin yerine konmayacak.’” S.106
Sentor : “ Fakat bir gün, onlardan
biri sentorun kısrağa bir at gibi bindiğini, sonra da bir insan gibi ağladığını
gördü ve sentorun kutsallığına saygı göstermediği için kör oldu. Sentorun bu
ilişkileriyse hiçbir meyve vermedi. Böylece insanlar tarafından dışlanmaya
başladı.” S.113… “ Kadın ellerini adamın göğsüne koydu. Atın bacakları seğirdi.”
S.126… “…bir usturanın keskinliğine dönüşmüş kaya sentorun bedenini adamın
gövdesinin atın gövdesine dönüştüğü noktadan ayırıverdi.” S.127
Kısas : “… kavak ağaçları rüzgarın
etkisiyle fısıldarcasına salınırken aniden açıveren bir çiçek gibi havada
beliren mavi bir kuş kanatlarının ucunu suya çarpıp bir çakıl taşı gibi sekerek
nehrin üzerinden geçti ve göğe yükseldi.” S.128
2001 yılında İşBank Yayınları tarafından “Kısırdöngü” adıyla yayınlanmış
Saramago’nun bu öykülerinden beni en çok etkileyeni sırasıyla Ambargo, sanırım
Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş kitabına altyapı Kısırdöngü ve Sentor… Kalın tasasız
ve sağlıkla her daim kitapla…
---------------------------------------
Kırmızı
Kedi’de 1.Basım, Ekim 2015
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder